-
biernik i dopełniacz30.09.200230.09.2002Czy powszechne dzisiaj mylenie biernika z dopełniaczem przez spikerów Polskiego Radia, Polskiej Telewizji oraz coraz wiekszą liczbę użytkowników polszczyzny wynika z niedouczenia wcześniej wymienionych, czy też jest to naturalne zjawisko na obecnym etapie rozwoju jezyka polskiego?
Pozdrawiam, z góry, dziękując za odpowiedź.
Jacek Bonikowski -
dynks i DINKS1.02.20071.02.20071. 'Jakaś rzecz' to wg Słownika polszczyzny potocznej (Anusiewicz, Skawiński, PWN 1996) dyngs a. dings, a wg późniejszych słowników PWN (Wielki ortograficzny, 100 tys. potrzebnych słów, Wielki wyrazów obcych) – dinks a. dynks. Forma z pierwszego źródła wydaje mi się atrakcyjniejsza (i nie myli się z DINK, zob. dalej, p.2.). Skąd ta zmiana frontu i czy dings jest do obronienia?
2. Czy (powszechne) pisanie Dinks zamiast ang. DINK ('Double Income, No Kids'; też jako DINKY) ma uzasadnienie? Skąd to s? -
Jak wymawiamy wyraz dżdżownica
11.07.202125.06.2021Ciekawi mnie, jak wymówić wyraz dżdżownica. Ostatnio usłyszałem, jak ktoś (lektor filmu) wymówił ten wyraz, jako [drzdżownica], gdzie "drz" brzmiało, jak w wyrazie "drzwi". Ponieważ nie znalazłem bezpośredniej odpowiedzi w internecie, poszukałem wskazówek w pokrewnych językach.
-w rosyjskim deszcz to dożd
-w bułgarskim - dyżd
-w c-s - dożg
W tych przykładach d i ż to osobne dźwięki rozdzielone smgł., która u nas wypadła. Tak więc czy rozdzielenie między d i ż nie powinno być i u nas zachowane?
-
łyżka
12.06.202412.06.2024Szanowni Państwo. Serdecznie dziękuję za wszystkie odpowiedzi i od razu spytam, czy to prawda, że wyraz pospolity łyżka powinien tak naprawdę brzmieć „łeżka”? Wydaje mi się, że spotkałem się kiedyś z taką teorią przy okazji poznawania historii języka polskiego, ale ponieważ było to dawno temu, nie mam pewności, czy dobrze piszę.
-
mędrały i mendy6.02.20126.02.2012Szanowni Eksperci,
Słownik gwar polskich pod redakcją Jana Karłowicza wymienia słowo męderały jako synonim jąder. Jaka jest jego etymologia?
Z poważaniem,
Piotr -
najwięcej polskich liter18.03.201318.03.2013Jakie polskie słowo zawiera najwięcej polskich znaków diakrytycznych?
— lumay, wierny subskrybent poradni
-
Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).
12.03.202112.03.2021W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?
-
polszczenie wyrazów10.10.201110.10.2011Czy można mówić o prawidłowym i nieprawidłowym spolszczeniu? O ile transkrypcja czy transliteracja są ściśle opisane algorytmami i łatwo wskazać, gdzie i w jaki sposób dana reguła została naruszona, o tyle termin polszczenie wydaje się tylko stwierdzeniem, że coś było w innym języku, a teraz jest w naszym – przy takim rozumieniu tego słowa jedynym kryterium „poprawności” wydaje się być uzus.
-
ręka25.10.201225.10.2012Czy mianownik liczby mnogiej słowa ręka w piłkarskim znaczeniu 'dotknięcie piłki ręką' to… ręki? Na przykład „W pierwszej połowie były dwie ręki, ale sędzia nie podyktował ani jednego karnego”.
-
robił/robiła
23.01.202423.01.2024Szanowni Państwo,
skoro mamy w czasie przeszłym rozróżnienie na robił/robiła, to czy kiedyś było rozróżnienie w czasie teraźniejszym ( np. jestem/jestam) albo w przyszłym ( np. zrobie/zrobia). Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam